Casgliadau o Awyrluniau’r Arolwg Ordnans - Trysorau O’n Harchif

Achifau Cymru

#archwilioarchifau / #explorearchives

Printiau a negatifau o Raglen Mapio o’r Awyr yr Arolwg Ordnans yw llawer iawn o’r eitemau yng Nghasgliadau Awyrluniau Cofnod Henebion Cenedlaethol Cymru. Mae’r golygon fertigol hyn yn dyddio o 1962 hyd 2009. Mae pob ffrâm unigol ar y rholiau mawr iawn hyn o ffilm yn agos at 9” (23cm) sgwâr. Mae fformat mor fawr yn sicrhau manylder anhygoel ar y ddaear.

Porth-cawl, Morgannwg DI_21014_0440

Mae’r ffotograff uchod (DI_21014_0440) yn dangos Porth-cawl, Morgannwg. Mae rhywfaint o draffig i’w weld ar y ffordd, ond mae llawer o geir wedi’u parcio ar y promenâd. Mae’r llanw allan – mae’r cychod yn yr harbwr yn gorwedd yn y llaid a gellir gweld ehangder mawr o dywod ar y traeth ar y dde ar waelod y llun.

Yng nghornel chwith uchaf y llun mae’r rhifydd yn dangos mai 123 yw rhif y ffrâm. Yn y stribed du ar frig y ffrâm mae pedair ffenestr fach sy’n rhoi manylion pwysig am y ddelwedd. Ar y chwith, mae darlleniad yr altimedr yn dangos 6,170 troedfedd. Mae’r ffenestr nesaf, y swigen lefel wirod ar gyfer y dangosydd asimwth, yn dangos bod yr awyren yn hedfan yn lefel. Mae’r cloc graddnodedig yn dweud wrthym i’r ffotograff gael ei dynnu am 15 eiliad wedi 10.55. Yn y ffenestr olaf, nodir mai’r dyddiad yw’r 5ed o Fai 1993 ac mai’r cyfeirnod ffilm unigryw yw 93-125.

Yn ogystal â chynnig cip diddorol ar batrymau defnydd tir yn y gorffennol, gall awyrluniau hanesyddol gael eu defnyddio at sawl pwrpas, gan gynnwys ymchwiliadau archaeolegol, lleoli ffiniau a llwybrau troed, materion cynllunio, morffoleg y safle, ac ati.

Tynnwyd lluniau o’r awyr o’r wlad gyfan er mwyn diweddaru’r mapiau. Gwnaed arolygon ar y ddaear a gwaith graddnodi gan staff yr Arolwg Ordnans hefyd, gan sicrhau bod hwn yn ddull effeithlon a manwl iawn o gofnodi’r dirwedd.

Gellir gweld y casgliadau hyn yn ein Hystafell Chwilio a Llyfrgell yn ystod oriau agor arferol. Os hoffech weld yr amrywiaeth lawn o awyrluniau ar gyfer unrhyw ardal benodol fe’ch cynghorir i wneud apwyntiad.

I gael mwy o wybodaeth, ewch i’n gwefan neu cysylltwch â CHCC: chc.cymru@cbhc.gov.uk


Tanysgrifiwch i Newyddion Treftadaeth Cymru a chofrestrwch ar gyfer yr RSS porthiant llawn: cliciwch y botwm RSS hwn a thanysgrifiwch!

Rydym hefyd ar gael ar:
Twitter Hashtag: #RCAHMWales