Mae gan Gomisiwn Brenhinol Henebion Cymru rôl genedlaethol flaenllaw o
ran datblygu a hyrwyddo dealltwriaeth o dreftadaeth archaeolegol,
adeiledig ac arforol Cymru, fel cychwynnwr, curadur a chyflenwr
gwybodaeth awdurdodol i wneuthurwyr penderfyniadau unigol a
chorfforaethol, a rhai’r llywodraeth, ac i ymchwilwyr a’r cyhoedd yn
gyffredinol.
Mae tirwedd a threftadaeth adeiledig Cymru’n ffrwyth rhyngweithiadau
pobl â byd natur dros filoedd o flynyddoedd. Ers iddo gael ei sefydlu ym
1908, mae’r Comisiwn Brenhinol wedi bod ar y blaen o ran esbonio ac
ymchwilio i olion y rhyngweithiadau hynny, sef yr archaeoleg a’r
adeiladau hanesyddol a welwn ni o’n cwmpas.
Mae gan y Comisiwn Brenhinol gasgliad unigryw o ffotograffau, mapiau, delweddau, cyhoeddiadau ac adroddiadau yn ei archif Cofnod Henebion Cenedlaethol Cymru a chewch ymgynghori ag ef ar ein cronfa ddata ar-lein, sef Coflein neu drwy anfon ymholiad i’n hadran Gwasanaethau Darllenwyr.
Aberystwyth
yw cartref y Comisiwn Brenhinol, ac fe noddir y Comisiwn gan Gynulliad
Cenedlaethol Cymru. Y Cadeirydd a’r Comisiynwyr sy’n cyfeirio
ymchwiliadau’n staff arbenigol – staff sy’n defnyddio’r dechnoleg
ddiweddaraf i roi’r wybodaeth awdurdodol ddiweddaraf i’r cyhoedd.
