British Aerofilms Photo Used By Luftwaffe In February 1941 Bombing Raid Of Swansea

Between 19 and 21 of February 1941 Swansea docks were the target of a sustained bombing by the Luftwaffe. A large portion of the centre of Swansea was very badly damaged, and the human cost was astonishing. Two hundred and thirty people lost their lives, and over four hundred were injured.

The campaign has been the subject of numerous publications, such as the excellent work “The Three Nights’ Blitz” by J.R. Alban and “Eye of the Eagle” by Nigel A. Robbins (copies both held by the Royal Commission’s library).

Such a focused series of continued bombing raids over enemy territory requires meticulous planning and intelligence gathering. RCAHMW staff noticed that a captured WWII-era Luftwaffe low-level oblique aerial photograph annotated “Geheim” (Secret) and labelled as “Kings Dock u. Prince of Wales Dock” looked a little familiar.

A check through the Aerofilms collection of the area revealed the original photograph was taken in September 1933 (Ref. WPW043061). Aerofilms was the world’s first commercial aerial photography company, and started trading shortly after the First World War.

This find is proof that the German authorities were purchasing aerial photographs of the UK before the outbreak of hostilities in September 1939. An interesting twist that visuals intended to promote Swansea docks for its industrial capacity were later used in an attempt to destroy it.

Note:

The Aerofilms Collection is a unique archive of one million aerial photographs dating from 1919 to 2006. The collection was acquired for the nation in 2007 by English Heritage and the Royal Commissions on the Ancient and Historical Monuments of Scotland and Wales, supported by the Heritage Lottery Fund. The earliest 95,000 images have been conserved and made available online at www.britainfromabove.org.uk and all the Wales images are available on Coflein. http://www.coflein.gov.uk/cy/chwiliad+cyflym/?simple_keyword=Aerofilms&action=site&z=0&zz=0&order_by=ASCRELEVANCE


Tanysgrifiwch i Newyddion Treftadaeth Cymru a chofrestrwch ar gyfer yr RSS porthiant llawn: cliciwch y botwm RSS hwn a thanysgrifiwch!

---

Rhannu ar:
• Twitter   •   Facebook   • Google+   • Linkedin

---

Rydym hefyd ar gael ar:


Twitter Hashtag: #RCAHMWales

Eisteddfod Genedlaethol Cymru: Sir Gâr, 1–9 Awst

Y Maes yn edrych yn ysblennydd wrth baratoi ar gyfer digwyddiad yr wythnos nesaf.

Yr wythnos nesaf, bydd y Comisiwn Brenhinol yn ymuno â chyrff treftadaeth eraill Cymru yn yr Eisteddfod Genedlaethol yn Llanelli. Drwy gydol yr wythnos, bydd staff wrth law i ateb cwestiynau a sgwrsio ag ymwelwyr. Dewch i’n gweld ni yn rhes dreftadaeth (stondin 601-603), lle byddwch hefyd yn dod o hyd i Cadw, Amgueddfa Cymru ac Ymddiriedolaethau Archaeolegol Dyfed a Morgannwg-Gwent. Bydd ein harddangosfa newydd eleni yn canolbwyntio ar ganmlwyddiant y Rhyfel Byd Cyntaf ac ar Brydain oddi Fry, y prosiect cydweithredol llwyddiannus. Bydd yr uchafbwyntiau’n cynnwys sgwrs gan Dr Eurwyn Wiliam, Cadeirydd y Comisiwn Brenhinol, ar Ddydd Gwener 8 Awst am 10.30am ym Mhabell y Cymdeithasau 2, ar Darganfod hanes Dyfed: darganfyddiadau diweddar Comisiwn Brenhinol Henebion Cymru ac eraill. Mae Cadw wedi trefnu cwis ar y cyd sy’n gofyn i ymwelwyr ateb deg cwestiwn wedi’u seilio ar wybodaeth y gellir ei chael yn rhwydd o stondinau’r pedwar corff treftadaeth. Y wobr fydd aelodaeth Cadw i deulu cyfan am flwyddyn. Dewch i roi cynnig arni!

Tanysgrifiwch i Newyddion Treftadaeth Cymru a chofrestrwch ar gyfer yr RSS porthiant llawn: cliciwch y botwm RSS hwn a thanysgrifiwch!

Rydym hefyd ar gael ar:
Twitter Hashtag: #RCAHMWales

Prosiect Cymunedol Trimsaran

Mae rhywbeth arbennig yn digwydd yng Nghanolfan Hamdden Trimsaran yn ystod wythnos hanner tymor, 24-28 Chwefror. Bob dydd fe fydd cyfle i gymryd rhan mewn prosiect di-dâl i wneud map 3D o’r pentref, gan ddefnyddio amrywiaeth eang o ddefnyddiau crefft. Bydd y map yn cael ei ddangos wedyn yn yr Eisteddfod Genedlaethol a gaiff ei chynnal yn Llanelli yn yr haf. Mae croeso i bawb sydd â diddordeb ymuno â ni a rhoi eu sgiliau crefft ar waith, er enghraifft, gwau, crosio, gwnïo, torri allan, lliwio neu ludio, neu fanteisio ar y cyfle i ddysgu rhywbeth newydd!

Francis Lewis Wills, Shaw a Friese-Greene mewn awyren ddwbl DH9B, Gorffennaf, 1919.

Nod y prosiect yw defnyddio atgofion trigolion ardal Trimsaran i wneud cofnod manwl o’r pentref. Gofynnir iddyn nhw ddod ag unrhyw wybodaeth yr hoffent ei rhannu megis ffotograffau, papurau newydd neu wrthrychau sy’n eu hatgoffa o rywbeth am y pentref.

Dociau Caerdydd, 1929.

Neuadd y Dref, Abertawe, newydd ei chwblhau, 1935.

Mae’r digwyddiad yn cael ei gynnal gan y prosiect Prydain Oddi Fry ar y cyd â Chymunedau’n Gyntaf. Nod y prosiect, a ariennir gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri, yw cyhoeddi awyrluniau hanesyddol prin o Gymru, Yr Alban a Lloegr a dynnwyd rhwng 1919 a 1953 ac sy’n dyst i’r newidiadau mawr yn nhirwedd gwledydd Prydain. Bydd y map 3D y bydd pobl yr ardal yn ei greu yn debyg i awyrlun o’r pentref, a bydd yn cynnwys sylwadau, atgofion a straeon y rheiny sy’n cyfrannu.

Gall pawb gymryd rhan yn y prosiect. Mae’r cyfan am ddim ac mae croeso cynnes i bobl o bob oedran. Bydd yn cael ei gynnal yng Nghanolfan Hamdden Trimsaran yn ystod wythnos hanner tymor:

Dydd Llun 24 10-4pm
Dydd Mawrth 25 10-1pm
Dydd Mercher 26 12:30pm-5pm
Dydd Iau 27 1-4pm
Dydd Gwener 28 10-1pm a 4-5pm i orffen.
I gael mwy o wybodaeth, cysylltwch â:

Natasha Scullion, Swyddog Gweithgareddau Prydain Oddi Fry: 07920296279
E-bost: Natasha.scullion@cbhc.gov.uk

Tanysgrifiwch i Newyddion Treftadaeth Cymru a chofrestrwch ar gyfer yr RSS porthiant llawn: cliciwch y botwm RSS hwn a thanysgrifiwch!

Rydym hefyd ar gael ar:
Twitter Hashtag: #RCAHMWales

Opening Our Doors to the public

The day generated much interest in the Britain from Above project.

This last week has been all about public engagement, and what is more engaging than an Open Doors event? Last Thursday, the Royal Commission opened its doors to over 150 people in celebration of the work achieved here.

Maps galore in the Royal Commission's rich archive.

During school hours, older pupils from the local secondary schools Penweddig and Penglais were entertained with specifically organised Careers Heritage sessions offered in partnership with staff from English Heritage, working on the collaborative Britain from Above project. The main aim of these sessions was to demonstrate the broad range of career choices that are available in the heritage sector and the types of resources we work with. These range from technological advances in App creation to more standard buildings recording, aerial projects, conservation work and, of course, community archaeology projects. Experts from several departments presented on their skills and careers, encouraging the children to have a go with equipment and, more importantly, answering any questions they had about their careers.  The latter part of the afternoon was then reserved for the wider public, drawing them in to see our current and past projects, encouraging them to take an interest and ask questions about what we do here.

Much enthusisam for digital surveying.

All in all, I believe  it was a great success, and a great way to end our introduction to the work of our public engagement team ― from attending a talk to the U3A group in Aberystwyth with our own Britain from  Above officer Natasha Scullion, to an enlightening meeting with the Heritage of Wales Public Engagement Group about the brilliant but varied ongoing projects with heritage organisations across Wales, and then to the other end of the spectrum, watching and actually being part of a Careers Day for local schools! Excellent experience all round.

The Open Day was a real hit for all!

By Kimberly Briscoe, Community Archaeology Training Placement.

Tanysgrifiwch i Newyddion Treftadaeth Cymru a chofrestrwch ar gyfer yr RSS porthiant llawn: cliciwch y botwm RSS hwn a thanysgrifiwch!

Rydym hefyd ar gael ar:
Twitter Hashtag: #RCAHMWales

Olrhain Newid ym Mae Caerdydd: Prosiect Cymunedol Prydain Oddi Fry, Butetown

Mae Bae Caerdydd wedi gweld llawer o newid ers ymweliad cyntaf Aerofilms 90 o flynyddoedd yn ôl. Ar un adeg roedd yn gartref i ddociau prysur, ond bellach mae’r bae wedi’i ailddatblygu’n dirwedd hollol wahanol sydd o bwys diwylliannol modern: ceir y Senedd (Cynulliad Cenedlaethol Cymru) ar lan y dŵr, yn ogystal â Chanolfan y Mileniwm, sy’n ganolbwynt nodedig i’r celfyddydau. Wrth edrych ar ddelweddau o Fae Caerdydd o gasgliad Prydain Oddi Fry, daw maint ac arwyddocâd y newid hwn i’r amlwg.

Golwg cyffredinol o Gaerdydd yn dangos y dociau

Fel rhan o’i Raglen o Weithgareddau, mae Prydain Oddi Fry yn defnyddio lluniau Aerofilms o Fae Caerdydd a’r cyffiniau yn fan cychwyn ar gyfer prosiect yn ardal Butetown sy’n pontio’r cenedlaethau. Mae’r prosiect yn cynnwys preswylwyr Red Sea House (menter Cymdeithas Tai Taf i ddarparu cartref ar gyfer morwyr Somalïaidd sydd wedi ymddeol) a’r grŵp Cymdeithas Ieuenctid Somalïaidd (SoYA).

Nod y prosiect yn y pen draw yw cynhyrchu ffilm fer sy’n dangos bywyd pob dydd yn yr ardal o safbwynt y gwahanol genedlaethau. Bydd y ffilm yn cynnwys atgofion yr hynafgwyr o fyw a gweithio yn Butetown, a phrofiadau mwy diweddar y plant o’r newid yn eu cymdogaethau.

Golwg o Gaerdydd yn dangos y dociau a Butetown

Yn hytrach na dim ond holi’r plant, maen nhw’n cael eu hannog i gymryd rhan yn y broses o wneud y ffilm. Mae’r cwmni ffilm Big Mouse Productions yn darparu arbenigedd, gan arwain sesiynau sy’n canolbwyntio ar hanfodion recordio proffesiynol. Mae’r cwmni hefyd yn dysgu’r plant sut i fod yn holwyr medrus a gofyn cwestiynau a fydd yn ysgogi atebion diddorol.

Mae plant SoYA wedi cael llawer o hwyl yn ymarfer eu sgiliau newydd ar ei gilydd. Bu rhai’n darganfod beth mae eu ffrindiau eisiau bod ar ôl tyfu i fyny (meddygon, gan amlaf), tra bu eraill yn siarad am y gwledydd lle maen nhw wedi byw (gan gynnwys UDA a’r Iseldiroedd). Nododd un plentyn fod cymaint yn fwy o balmentydd yng Nghymru nag yn UDA! Mae’r sesiynau hyn yn helpu’r plant i feithrin amrywiaeth o sgiliau y gallan nhw eu defnyddio yn y dyfodol wrth ymgymryd â phrosiectau eraill.

Golwg cyffredinol o ddociau Caerdydd

Pan oedd y ddinas yn ei hanterth fel grym diwydiannol, Bae Caerdydd oedd y porthladd mwyaf yng Nghymru, a byddai llu o longau, morwyr a gweithwyr doc yn llifo drwyddo. Mae treftadaeth ddiwydiannol Cymru bellach yn cael ei chydnabod yn rhan allweddol o hanes y wlad, ac mae gwaith yn cael ei wneud gan gyrff treftadaeth i wneud cofnod manwl o fywydau’r bobl a oedd ynghlwm wrth weithgareddau pob dydd y bae.

Golwg o ddoc Bute East, Caerdydd a’r ardal o’i gwmpas

Sut bynnag, nid yw cymaint o waith wedi’i wneud ar brofiadau’r morwyr o wledydd tramor, ac ar fywydau’r rheiny a ymgartrefodd yng Nghaerdydd, a dyma’r bwlch mae prosiect Butetown Prydain Oddi Fry yn ceisio ei lenwi. Adnodd unigryw ac amhrisiadwy yw casgliad Aerofilms y gellir ei ddefnyddio i ysgogi atgofion am y gorffennol. Drwy annog y genhedlaeth iau i ddarganfod hanes y lle maen nhw’n byw ynddo a chofnodi profiadau pobl hŷn eu cymuned, a thrwy ofyn iddynt rannu eu profiadau eu hunain o newid, gobeithir y bydd y prosiect yn olrhain microhanes o fywyd ym Mae Caerdydd, fel y’i gwelir drwy lygaid trigolion Butetown.

Golwg o ddociau Caerdydd

Tanysgrifiwch i Newyddion Treftadaeth Cymru a chofrestrwch ar gyfer yr RSS porthiant llawn: cliciwch y botwm RSS hwn a thanysgrifiwch!

Rydym hefyd ar gael ar:
Twitter Hashtag: #RCAHMWales

Diwrnod Gwych Allan: Sioe Frenhinol Cymru, Abergele, 1950

Hanner can mlynedd yn ôl fe symudodd Sioe Frenhinol Cymru i’w safle parhaol yn Llanelwedd, Llanfair-ym-Muallt. Cyn hynny roedd y sioe wedi cael ei chynnal mewn ardal wahanol bob blwyddyn. Yn ddiweddar fe ddaeth y Comisiwn Brenhinol o hyd i hen awyrlun o Gasgliad Aerofilms o un o’r sioeau cyntaf a gynhaliwyd ar ôl yr Ail Ryfel Byd. Cafodd y sioe ei chynnal yn Abergele o Ddydd Mercher hyd Ddydd Gwener, 26-28 Gorffennaf 1950. Cafodd y dyddiadau eu dewis yn ofalus, rhwng Sioe Frenhinol Swydd Gaerhirfryn a Sioe Swydd Efrog. Roedd nifer yr ymwelwyr yn uchel iawn, gyda 61,311 yn mynd drwy’r giatiau, a gwnaed elw o £3,814. Roedd safle’r sioe, lle mae stâd dai Maes Canol heddiw, yn edrych dros y gors at Ruddlan ac Afon Clwyd. Uchafbwynt y sioe oedd arddangosiad gan Heddlu Marchogol Lerpwl, a fyddai’n patrolio’r dociau, gemau pêl-droed a chyfarfodydd rasio ar gefn ceffyl ar yr adeg hon. Mewn adroddiad diweddarach am sioe 1950, ysgrifennodd Vernon Hughes, “Roedd y tywydd yn ystod y tri diwrnod yn gynnes a heulog, roedd y cae’n orlawn o bobl siriol a bodlon, roedd yr arlwywyr yn brysur, ac roedd y masnachwyr wrth eu stondinau yn amlwg wrth eu bodd, roedd pebyll eraill yn llawn arddangosion ac, yn bwysicaf oll, roedd y ffermwyr a’u teuluoedd yn cael amser bendigedig yn y tywydd hafaidd – arwydd sicr ei bod hi’n sioe dda.” Bryd hynny, fel heddiw, roedd Sioe Frenhinol Cymru yn bendant yn achlysur hwyliog i’r teulu cyfan – yn enwedig mewn heulwen braf!

Os oes gennych atgofion am sioe Abergele ym 1950, beth am ddod i stondin y Comisiwn Brenhinol yn y sioe eleni (CCA 785) a rhoi’r hanes i ni neu ffonio’r Comisiwn ar 01970 621200. Gallwch weld delweddau unigryw eraill o Gasgliad Aerofilms ar Coflein, cronfa ddata ar-lein y Comisiwn Brenhinol.

Nodiadau i Olygyddion:
Comisiwn Brenhinol Henebion Cymru yw corff ymchwilio ac archif cenedlaethol amgylchedd hanesyddol Cymru. Ef sydd â’r rôl arweiniol o ran sicrhau y caiff treftadaeth archaeolegol, adeiledig ac arforol Cymru ei chofnodi’n awdurdodol, a bydd yn ceisio hyrwyddo deall a gwerthfawrogi’r dreftadaeth honno yn y wlad hon ac mewn gwledydd eraill.
Gwefan: www.cbhc.gov.uk

Casgliad Aerofilms
Mae Casgliad Aerofilms yn cynnwys mwy na miliwn o eitemau, gan gynnwys negatifau ac albymau o ffotograffau. Yn dyddio o 1919 hyd 2006, mae’r delweddau’n dangos y newidiadau mawr sydd wedi digwydd yng ngwledydd Prydain yn ystod yr 20fed ganrif. Dyma’r casgliad mwyaf a phwysicaf o awyrluniau o Brydain a dynnwyd cyn 1939.

Cafodd y casgliad mawr hwn o awyrluniau hanesyddol ei brynu gan English Heritage, mewn partneriaeth â Chomisiwn Brenhinol Henebion Cymru a Chomisiwn Brenhinol Henebion yr Alban, yn 2007. Cyd-reolir y casgliad gan y tri phartner.

I gael rhagor o wybodaeth cysylltwch â:
Nicola Roberts, Comisiwn Brenhinol Henebion Cymru nicola.roberts@cbhc.gov.uk    Ffôn: 01970 621248    Symudol: 07866050316

Tanysgrifiwch i Newyddion Treftadaeth Cymru a chofrestrwch ar gyfer yr RSS porthiant llawn: cliciwch y botwm RSS hwn a thanysgrifiwch!

Rydym hefyd ar gael ar:
Twitter Hashtag: #RCAHMWales

Piloting the Internet - Carmarthen Edition

Last month Britain from Above made its presence felt in not one but two locations in Carmarthen! Starting with the Tourism students from University of Wales, Trinity St David Carmarthen campus, the students explored the project and using the big screen projector in the classroom they looked at various locations around England and Wales― Cardigan and Reading being particularly popular. They also had the opportunity to look at some large prints of the collection as well as more recent prints from the Royal Commission’s archive taken by aerial investigator, Dr Toby Driver. The students were impressed by both the differences and similarities they could identify between the aerial photographs ― the result of the eighty-year time gap between them. Everyone seemed inspired by the project, and several of the third-year students enthused about how it would become a valuable resource for some of their future planning modules, and how they would be able to use the images as information to fuel or theme tours and guided walks around areas of the British Isles.
 

Later on in the day, we moved across town where residents from the local community came along to hear about the project for the first time. They were astonished by the range of the collection and the quality of the images. After hearing about the project and seeing the remarkable collection, they were all keen to log in and get started! Once registered, most people started their investigation of the site, some referring to the step-by-step guides when they reached an unfamiliar part. The group quickly started adding their own tags and comments. One lady commented that she was sure she had become addicted as she and the others started pointing out excitedly half-forgotten buildings. Another happy tagger said that one of the houses was her great-grandmother’s house which she used to visit as a very small girl.

Both groups seemed to really enjoy what the project had to offer; the students and members of the community alike were keen to make use of it as a research resource; the latter group delighting in the memories it brought back. The group really embraced and made the most of a lovely afternoon trip down memory lane.  Several of them are keen to become more involved in the project in a research capacity, and this will be exciting to develop!

Explore: Britain from Above website.

By: Natasha Scullion, Britain from Above Activity Officer, Wales.

Tanysgrifiwch i Newyddion Treftadaeth Cymru a chofrestrwch ar gyfer yr RSS porthiant llawn: cliciwch y botwm RSS hwn a thanysgrifiwch!

Rydym hefyd ar gael ar:
Twitter Hashtag: #RCAHMWales