The Story of Wales: The Furnace of Change

RCAHMW 3D model of the engine house at Hafod Copperworks, HMC805, nprn:- 33710

 Ar ôl dangos tair rhaglen gyntaf “The Story of Wales” yr wythnos ddiwethaf, bydd modd gweld gweddill y gyfres yr wythnos hon ar BBC2 am 7pm. Heno bydd rhaglen 4, “The Furnace of Change”, yn edrych ar sut y cafodd Cymru ei throi’n rym economaidd byd-eang yn ystod y Chwyldro Diwydiannol, gan roi sylw arbennig i gloddio am gopr ar Fynydd Parys, Ynys Môn, a’i fwyndoddi yn ‘Copperopolis’, Abertawe, a’i allforio oddi yno, a gweddnewid y diwydiant haearn gan deulu Crawshay ym Merthyr Tudful. Bydd hefyd yn ystyried y cynnwrf cymdeithasol a achoswyd gan y newidiadau hyn, megis y terfysgoedd a’r gwrthryfeloedd ym Merthyr Tudful a Chasnewydd a Therfysgoedd Beca yng nghefn gwlad.

Cysylltau i’r safleoedd sy’n cael sylw yn y 4edd raglen:

• Parys Mountain Copper Mines
• Hafod and Morfa Copperworks, Swansea
• Cyfarthfa Ironworks, Methyr Tydfil
• Cyfarthfa Castle, Merthyr Tydfil
• Chartist uprising monument and mural, John Frost Square, Newport
• Carmarthen Workhouse – stormed by Rebecca rioters in 1843

 
Yn olaf, ceir yn Trysorau Cudd: Hidden Histories, llyfr llawn lluniau gwych y Comisiwn Brenhinol, adran hynod ddiddorol ar ‘Y Genedl Ddiwydiannol Gyntaf’ gan Stephen Hughes a Dr Peter Wakelin, sy’n cyfrannu deg erthygl bwysig ar y pwnc hwn. Yn ogystal, bydd y rheiny sy’n ymddiddori yn y Gymru ddiwydiannol yn cael eu cyfareddu gan lyfr swmpus y Comisiwn Brenhinol ar y diwydiant copr: Copperopolis: Landscapes of the Early Industrial Period in Swansea. Gellir cael copïau o’n holl gyhoeddiadau drwy ein siop lyfrau, ac mae disgownt arbennig o 10% ar gael i Gyfeillion. I gael mwy o wybodaeth, ewch i wefan y Comisiwn Brenhinol neu ffoniwch 01970 621200.

 Tanysgrifiwch i Newyddion Treftadaeth Cymru a chofrestrwch ar gyfer yr RSS porthiant llawn: cliciwch y botwm RSS hwn a thanysgrifiwch!

Rydym hefyd ar gael ar:
Twitter Hashtag: #RCAHMWales

Ceredigion: Bryngaerau’r Oes Haearn

Awyrlun o Bendinas, Aberystwyth.

Yn y 500 mlynedd cyn i’r Rhufeiniaid orchfygu Cymru, câi poblogaeth ffermio Ceredigion yn yr Oes Haearn eu rheoli gan hierarchaeth o benaethiaid a mân arweinwyr a reolai o fryngaerau a llociau amddiffynedig. Roedd y bryngaerau hyn yn symbolau o awdurdod, yn llochesau ac yn llefydd i fasnachu a thalu gwrogaeth.

Gweld delweddau pellach o Ceredigion: Bryngaerau’r Oes Haearn

Awyrlun o’r Gaer Fawr.

Tanysgrifiwch i Newyddion Treftadaeth Cymru a chofrestrwch ar gyfer yr RSS porthiant llawn: cliciwch y botwm RSS hwn a thanysgrifiwch!

Rydym hefyd ar gael ar:
Twitter Hashtag: #RCAHMWales

Ceredigion: Iron Age Forts

Aerial view of Pen Dinas, Aberystwyth.

In the 500 years before the Romans conquered Wales Ceredigion’s Iron Age farming population was ruled by a hierarchy of chiefs and petty chiefs whose bases were hillforts and defended enclosures which acted as symbols of authority, refuges and places of tribute collection and trade.

View further images of Ceredigion: Iron Age Forts

Aerial view of Gaer Fawr.

Subscribe to the Heritage of Wales News and sign up for the full feed RSS, just click this RSS button and subscribe!

Also find us on:
Twitter Hashtag: #RCAHMWales