Prydain oddi Fry: Cymru yn Oriel Pendeitsh, Caernarfon, 7 Tachweddd-24 Ionawr

Llun o Gaernarfon yn dangos y castell, y porthladd a’r dref, c.1934. Mae cynllun strydoedd y fwrdeistref ganoloesol i’w weld yn glir. NPRN: 95318

Prydain oddi Fry: Cymru yw arddangosfa deithiol y Comisiwn Brenhinol o ffotograffau hanesyddol hynaf a mwyaf diddorol Aerofilms. Archif unigryw o filiwn o awyrluniau’n dyddio o 1919 hyd 2006 yw Casgliad Aerofilms. Cafodd y casgliad ei brynu i’r cyhoedd yn 2007 gan English Heritage, Comisiwn Brenhinol Henebion Cymru a Chomisiwn Brenhinol Henebion yr Alban, gyda chymorth ariannol Cronfa Dreftadaeth y Loteri. Ceir ffotograffau o bob rhan o Gymru yn yr arddangosfa, a gobeithir y bydd y delweddau anghyfarwydd hyn o leoedd cyfarwydd yn annog cynulleidfaoedd i feddwl am ystyr ac effaith newid, lle a chof. Rhai achlysuron arbennig a gofnodwyd yng Ngogledd Cymru yw’r seremoni a gynhaliwyd ger cofgolofn rhyfel y Senotaff yn Llandudno yn ystod ymweliad Tywysog Cymru ym mis Tachwedd 1923, Sioe Amaethyddol Frenhinol Cymru a gynhaliwyd yn Abergele ar 26 Gorffennaf 1950, a llonyddwch iasol Glofa Gresffordd fis ar ôl trychineb yr 22ain o Fedi 1934 pan laddodd ffrwydrad enfawr a’r tân a’i dilynodd 266 o lowyr. Mae delweddau eraill yn cofnodi ysblander eang hardd Eryri a garwedd creigiog moel Ynys Lawd, Caergybi, yn ogystal â’r cestyll Edwardaidd eiconig.


Glofa Gresffordd, Wrecsam, 23 Hydref 1934. Cafodd y ffotograff hwn ei dynnu fis ar ôl trychineb yr 22ain o Fedi 1934 pan laddwyd 266 o lowyr gan ffrwydrad enfawr a thân enbyd yn adran Dennis. NPRN:301580

Ynys Lawd, Caergybi, Môn, 1950. Mae’r goleudy syml ac urddasol wedi goroesi stormydd dros ddwy ganrif a mwy ers ei godi ym 1809. NPRN;41288

Hefyd, ceir yn yr arddangosfa nifer o luniau sy’n croniclo digwyddiadau hanesyddol yn yr Alban a Lloegr, gan gynnwys Gêm Gwpan yr FA yn Stadiwm Wembley ym 1935, y llifogydd yn Jaywick Sands, Essex, ym mis Chwefror 1953 - atgof dwys o storm fawr 1953 - a’r Queen Mary yn Iard Longau John Brown, Glannau Clud, prif long White Star Line cwmni Cunard sydd wedi’i hangori’n barhaol bellach yn Long Beach, California. Bydd dvd o ddelweddau mwy lleol hefyd yn cael ei ddangos ochr yn ochr â’r arddangosfa yn Oriel Pendeitsh. Yn wir, bydd yno rywbeth i bawb!

Tanysgrifiwch i Newyddion Treftadaeth Cymru a chofrestrwch ar gyfer yr RSS porthiant llawn: cliciwch y botwm RSS hwn a thanysgrifiwch!

Rydym hefyd ar gael ar:
Twitter Hashtag: #RCAHMWales